ONZE THUISHAVEN
Het Waaltje
Onze Kanovereniging ligt aan het Waaltje. Het Waaltje is een binnenwater met uitstekende waterkwaliteit, in de zomer kom je op het water dan ook de nodige zwemmers tegen. Dat maakt het water dan ook zeer geschikt voor de natte oefeningen. Het haventje waar Lekko leden te water gaan kent twee buren; roeivereniging Barendrecht en de Brandaen Zeeverkennersgroep.
Op mooie dagen kan op veel stukken de bodem worden gezien en het schone water geeft ons de gelegenheid natte oefeningen te doen, zonder echt vies te worden. In de zomer kan het Waaltje wat druk zijn met pleziervaartuigjes, maar daar buiten is het rustig vertoeven op dit mooie stukje water. De Waal, zoals het officieel heet, maar nogal voor verwarring zorgt met de grote broer, is een boezemwater. Dat is dan ook de voornaamste functie en wij kanovaarders varen daar wel bij.
De lengte van het Waaltje is zo’n 8 kilometer, op zijn breedst 70 meter, gemiddeld 5 meter diep en tegenwoordig maximaal 11 meter diep. Daarmee huisvest het zo’n 78 hectare water.
Geschiedenis van
het Waaltje
De Waal, zoals we die thans kennen als boezemwater, brengt ons nauwelijks op de gedachte dat we hier te maken hebben met de grote rivier de Waal, die boven Nijmegen van de Rijn aftakt. Toch is dit het geval. Rijn, Waal en Maas mondden vroeger afzonderlijk van elkaar uit in zee. Van de drie rivieren was al sinds de tijd van de Romeinen de Waal de machtigste. Rond de 16e eeuw is daar pas verandering in gekomen.
Niet alleen hebben in dit rivierengebied de stroomlopen zich in de loop van de eeuwen gewijzigd en verder vertakt, maar ook de naam veranderde. De Waal liep voorheen, zonder enige aanraking met de Maas te hebben gehad, van Gorinchem naar Dordrecht. Vervolgens liep hij tussen de Zwijndrechtsewaard en de Riederwaard door in de richting van Heinenoord, verenigde zich met de Maas, om daarna verder stroomafwaarts voorbij Den Briel in zee uit te monden.
Lange tijd behield de Waal in dit gebied zijn naam, doch later is het gedeelte, dat zich uitstrekt van Gorinchem tot Alblasserdam, Merwede genoemd. Naderhand, toen de Riederwaard meer en meer van de Krimpenerwaard gescheiden werd en de “Merwede” zich met de Lek en IJssel verenigde, is de naam Merwede overgegaan op de gehele rivier. In 1332 gaf graaf Willem III opdracht de Waal af te dammen en nam de kosten op zich. Door de afdamming van de Waal zouden de Zwijndrechtse en Riederwaard aan elkaar worden gehecht. Het betrof de Oostendam, in H.I. Ambacht, en de Heerjansdam, respectievelijk 200 meter en 450 meter lang.
Het Waaltje
We moeten hierbij wel bedenken dat deze dammen in een grote getijderivier tot stand moesten worden gebracht hetgeen, waterbouwkundig gezien, voor die tijd een moeilijke klus was. De ervaring die met dit soort werken werd opgedaan, zou later tot gevolg hebben, dat op tal van plaatsen langs de Europese kust, Hollanders moeilijke bedijkingen en afdammingen zouden gaan aanbrengen en daarmee internationaal faam verwierven.
Het gedeelte Waal, dat van Alblasserdam naar Heinenoord stroomde, heeft altijd zijn oude naam behouden, ook sedert het aan beide zijden werd afgedamd en in een boezemwater veranderde. De naam blijft ons herinneren aan de tijd, dat de rivier hier nog een uiterst belangrijke rol vervulde in onze delta.
* Deze tekst over “Het Waaltje” is gedeeltelijk overgenomen uit de geschiedkundige beschrijving
van den Zwijndrechtschen Waard en den Riederwaard (1848) van J.W. Regt.
